ОЕЦД е организација која промовира политики за унапредување на економијата и благосостојбата на луѓето. Нејзиното функционирање се одвива преку: 1. Секретаријат којшто прибира информации и анализира податоци; 2. Комитети кои ги дискутираат политиките врз основа на прибраните информации; и 3.Совет кој носи одлуки. Комитетите со цел дискутирање на одредени теми и изнаоѓање на глобални решенија формираат Глобални форуми. За таа цел, формиран е и Глобалниот форум за транспарентност и размена на информации за даночни цели.
Глобалниот форум е група од преку 160 јурисдикциии, меѓу кои е и Република Северна Македонија, кои ги вклучуваат Г-20 земјите, финансиските центри, а мнозинството од членките се земји во развој. Сите членки работат заедно на исто рамниште во борбата против офшор даночната евазија.
Глобалниот форум обезбедува:
- промовирање меѓународни стандарди - Глобалниот форум е водечко меѓународно тело кое работи на обезбедување на ефективна имплементација на стандардите за транспарентност и размена на информации во целиот свет, а особено за размена на информации по барање (EOIR) и автоматска размена на информации (AEOI). Глобалниот форум ги поддржува членките во справување со офшор даночна евазија преку мониторирање, проверка и помош на институциите при имплементација на меѓународните стандарди за транспарентност и размена на информации за даночни цели.
- мониторинг на имплементацијата на договорените меѓународни стандарди за транспарентност и размена на информации за даночни цели на кои државите се обврзале да ги имплементираат;
- вршење проверки (peer reviews) за оценка на ефективноста на имплементација на стандардите; и
- обезбедува техничка за поддршка на земјите-членки која се состои од развој на капацитетите и техничка помош.
Развојот на капацитетите е една од најбитните обврски на Глобалниот форум. Цели кон поддршка и овозможување на брза и ефективна имплементација на стандардите за транспарентност и размена на информации од сите членки, особено земјоте во развој. Крајната цел е поефикасна борба со даночната евазија (даночно затајување) и други недозволени финансиски текови и на крајот да резултира кон мобилизирање на повеќе домашни ресурси за финансирање на развојот. Воспоставена е во 2011 и оттогаш е проширена на повеќе области. Програмата за градење капацитети и техничка помош опфаќа низа активности кои вклучуваат:
- сеопфатна програма за помош за нови земји-членки, која вклучува интензивно среднорочно менторство и градење на капацитети;
- техничка помош прилагодена на потребите на земјата и главно фокусирана на напредни барања за транспарентност како што се корисна сопственост и автоматска размена на информации;
- обуки и развој и обезбедување на алатки, како што се курсеви за електронско учење и пакет алатки, за да се помогне во спроведувањето на стандардите;
- регионални иницијативи за промовирање на транспарентност и размена на информации за даночни цели во одредени региони, тесно соработувајќи со релевантни регионални тела.
Глобалниот форум, исто така, организира состаноци на надлежните органи за размена на информации за даночни прашања. Овие состаноци ја олеснуваат практичната соработка меѓу сите земји-членки со споделување на најдобрите практики оперативно и зајакнување на односите меѓу поединците директно вклучени во практичното спроведување на меѓународните стандарди.
Размена на информации по барање (EOIR)
Размената на информации по барање (EOIR) е основна алатка за даночните власти ширум светот за да се осигура дека сите даночни обврзници плаќаат точен износ на данок. Според EOIR Стандардот, даночните власти можат да упатат конкретни барања до други даночни администрации за информации што ќе им овозможат да ги продолжат своите даночни истраги/постапки. Информациите што може да се побараат вклучуваат сметководствени записи, банкарски извештаи и информации за сопственоста на средствата.
Спроведувањето на EOIR Стандардот бара секоја јурисдикција да одговори ефикасно на барањата што ги добиваат од нивните партнери за размена. Стандардот EOIR е изграден околу три клучни барања:
- обезбедување достапност на информации за сопственоста, сметководствени и банкарски информации;
- обезбедување пристап до овие информации од даночните власти; и
- навремено разменување на оваа информација со други заинтересирани јурисдикции со кои постои договор.
Откако ќе се постави и ќе работи ефикасно во пракса, EOIR Стандардот обезбедува основа за ефективна меѓународна соработка за справување со затајување на данок во странство.
Првата фаза на peer review на земјите се одвиваше во период 2010-2016 година, додека втората фаза е во тек, а се со цел да се обезбеди континуирана усогласеност при имплементација на стандардите за меѓународна размена на информaции по барање. Peer review на Република Северна Македонија од страна на Глобалниот форум е извршен во:
- 2014 година - прва фаза на peer review (оценка: Усогласени во најголема мера); и
- 2018 година - втора фаза на peer review (оценка: Усогласени во најголема мера).
***Опсегот на оценки е во следниот ранг: 1. Усогласени; 2. Усогласени во најголема мера; 3. Делумно усогласени; и 4. Неусогласени, со меѓународно прифатените стандарди за меѓународна размена на информации.
Автоматска размена на информации (AEOI)
Автоматската размена на информации (АЕОИ) предвидува автоматска размена на претходно дефиниран сет на информации помеѓу даночните власти. Стандардот АЕОИ бара годишна размена на информации за финансиски сметки што ги имаат физички и правни лица -нерезиденти во претходно дефиниран формат. Разменетата информација вклучува детали за финансиската сметка (на пр. финансиската институција што ја одржува, бројот на сметката и салдото на сметката) и детали за сопственикот на сметката (на пр. нивното име, адреса, датум на раѓање и идентификациски број на даночен обврзник).
Спроведувањето на АЕОИ Стандардот бара јурисдикциите да ги собираат информациите секоја година од нивните финансиски институции (кои вклучуваат банки, хеџ фондови и инвестициски фондови) и автоматски да ги разменуваат со јурисдикциите каде што носителот на сметка е даночен резидент (ако се земе во предвид дека јурисдикцијата има воспоставено неопходна рамка за да се чуваат информациите доверливи и соодветно заштитени).
AEOI Стандардот е основан на три клучни компоненти:
- Домашна правна рамка според која финансиските институции треба да ги собираат и пријавуваат информациите;
- Договори за размена помеѓу сите заинтересирани соодветни партнери (оние кои се заинтересирани да добиваат информации и кои ги исполнуваат бараните стандарди во врска со доверливоста и заштитните мерки на податоците); и
- Системите и процесите за информации што треба да се пријавуваат и разменуваат ефикасно во пракса, вклучително и за да се обезбеди усогласеност од страна на финансиските институции.
Преку овие три компоненти, AEOI Стандардот обезбедува моќна алатка која ќе помогне да се одврати и идентификува затајување данок преку море преку чување финансиски средства во странство.
AEOI Стандардот бара надлежностите да ги имаат потребните стандарди во врска со доверливоста и заштитните мерки на податоците, особено во врска со политиките и системите, за да се осигура дека информациите што ги добиваат се чуваат безбедни. За ова се потребни следниве компоненти:
- Домашна и меѓународна правна рамка што ја задржува употребата на информациите ограничени на целите под кои се разменуваат информациите и која забранува нивно неовластено откривање; и
- Политики и системи кои обезбедуваат информациите во пракса да се чуваат доверливи и соодветно заштитени.
Во однос на поновиот стандард за автоматска размена, Глобалниот форум врши проверка на домашната и меѓународната рамка која се применува и има иницирано проверка на ефективноста при практична имплементација.
Република Северна Македонија е во процес на имплементација на стандардот за автоматска размена на даночни информации.